ნათლისღების საიდუმლო | შუქ-ჩრდილები საქართველოში

„წმიდა ნათლობა არის მთელი ქრისტიანული ცხოვრების საფუძველი, სულიწმიდისმიერი ცხოვრების შესავალი და სხვა საეკლესიო საიდუმლოთა მისაღებად გახსნილი კარი. ნათლისღების საშუალებით ვთავისუფლდებით ცოდვებისაგან და ხელახლა ვიშვებით როგორც ღვთის ძენი, ვიქცევით ქრისტეს სხეულის ასოებად, ეკლესიის ნაწილად და ვეზიარებით მის მისიას. ნათლისღება არის წყლით ღვთის სიტყვაში ხელახლა შობის საიდუმლოება“ (კეკ. 1213).

ამ სიტყვებით იწყება კათოლიკე ეკლესიის კატექიზმოში ნათლობის საიდუმლოს შესახებ საუბარი, რასაც მოსდევს მისი დაწვრილებით განმარტება და ახსნა იმისა, თუ რას აღასრულებს ეკლესია ამ წმიდა ქმედებაში. ალბათ, მორწმუნისათვის სასარგებლო იქნება, თუ კატექიზაციის შემდეგ პერიოდულად დაუბრუნდება ხოლმე სარწმუნოების საკითხებს და მთელი ცხოვრების განმავლობაში მის სულ უფრო უკეთ გააზრებაზე იზრუნებს; ამგვარად, პირველ რიგში, ის ამოუწურავი საუნჯის შეგნებული მფლობელი გახდება, რითაც ღმერთი ეკლესიის საშუალებით ამდიდრებს ადამიანს და არ აღმოჩნდება ისეთ აბსურდულ მდგომარეობაში, რასაც ხშირად ვაწყდებით ხოლმე: სევდიანი, უსიცოცხლო ქრისტიანი, რომელიც არ იცნობს და არც განუცდია ცოცხალი ღვთის ხელი თავის ცხოვრებაში. გარდა ამისა, სარწმუნოების ღრმად გაცნობის მოვალეობის შესრულება იმითაც გვახეირებს, რომ ვიგრძნობთ, რაოდენი უგნურებაა ნათლობის საიდუმლოს დაყვანა ადამიანებზე დასაკუთრების ინსტრუმენტამდე, მისი იდეოლოგიურ იარაღად გამოყენება.

ეკუმენიზმი და ნათლობის საერთო აღიარება

სამი ათეული წელია, რაც საქართველოში (მხოლოდ საქართველოში და არცერთ სხვა მართლმადიდებლურ ქვეყანაში) კათოლიკე ეკლესიაში მონათლული ადამიანის „გადანათვლით“ აქტიური პროზელიტიზმის მოვლენის მოწმენი ვართ. რამდენად თავისუფალია ეს პრაქტიკა თეოლოგიური და ეკლესიოლოგიური შეცდომებისაგან? ნათლობის საიდუმლოს განმეორებით შესრულება ეწინააღმდეგება როგორც ბიბლიურ სწავლებას („ერთი უფალი, ერთი რწმენა, ერთი ნათლისღება“ - ეფეს. 4,5), ისე საეკლესიო ტრადიციას.

უნდა გვახსოვდეს, რომ ტრადიციული ქრისტიანული ეკლესიები (მართლმადიდებლური, კათოლიკური და პროტესტანტული) აღიარებენ ერთმანეთის ნათლობას, რადგან ის სრულდება წმიდა სამების სახელით და წყლით, როგორც ამას ქრისტეს მცნება მოითხოვს. ვატიკანის II კრებამ (1962-1965) ცხადად გამოხატა ეს პოზიცია, ხოლო მსოფლიო მართლმადიდებლური ეკლესიები, მათ შორის, კონსტანტინოპოლის, ალექსანდრიის, ანტიოქიის, იერუსალიმის, რუსეთის, რუმინეთის, საბერძნეთის, ბულგარეთის, სერბეთის და სხვა საპატრიარქოები, ასევე აღიარებენ ამ პრინციპს. ამ სტრიქონების ავტორიც, კათოლიკე მღვდელმსახური, სვეტიცხოველშია მონათლული და არავის მოუნათლავს იგი „უკეთ“ ხელმეორედ. ნათლობით ადამიანი ქრისტეს ეკლესიის წევრი ხდება და არა ამა თუ იმ ადგილობრივი ეკლესიისა, რომლებსაც, იმისათვის რომ ქრისტეს ეკლესიას წარმოადგენდნენ, სწორედაც რომ სჭირდებათ კათოლიკე თანაზიარებისაკენ გახსნილობა. ვერცერთი ადგილობრივი ეკლესია ვერ იქნება თვითკმარი.

ნათლობა არის არა უბრალოდ რიტუალი ან ფორმალობა, არამედ საიდუმლო, რომელშიც ღვთის მადლი მოქმედებს ადამიანის ცხოვრებაში. ეს არის ახალი სიცოცხლის დასაწყისი, რომელიც მოითხოვს ჩვენგან მუდმივ ზრდას რწმენაში, იმედსა და სიყვარულში.

ნათლობა, როგორც პასუხისმგებლობა

ნათლობა არის ის უდიდესი ნიჭი, რომელიც გამოიხმობს ადამიანის პასუხისმგებლობასაც (ზუსტად ისევე, როგორც ხორციელი დაბადება). ნათლობით ჩვენ ვხდებით ქრისტეს მოწაფეები და კარს ვუღებთ ღმერთს, იმოქმედოს ჩვენს აზრებში, სიტყვებში, გადაწყვეტილებებსა თუ ქმედებებში სახარების შესაბამისად. ეს ნიშნავს სიყვარულის, სამართლიანობის, მშვიდობისა და შერიგების მსახურებას. ნათლობით ქრისტეთი ვიმოსებით და გვეძლევა ძალა, დავამოწმოთ წუთისოფლის წინაშე კაცთმოყვარე ღმერთი.

როდესაც ნათლობას განვიხილავთ მხოლოდ კულტურული იდენტობის ან რელიგიური კუთვნილების ნიშნად, ვკარგავთ მის ჭეშმარიტ მნიშვნელობას. ნათლისღება არის ღვთის მოქმედება, რომელიც გვაძლევს ახალ იდენტობას ქრისტეში, იდენტობას, რომელიც სცილდება ეთნიკურ, კულტურულ თუ ნაციონალურ საზღვრებს. ამიტომ, ნათლობის საიდუმლოს გააზრება და პატივისცემა აუცილებელია ყველა ქრისტიანისათვის, რათა აღმოვაჩინოთ ჩვენი საერთო იდენტობა ქრისტეში და ვიცხოვროთ ამ იდენტობის შესაბამისად, ერთმანეთის მიმართ სიყვარულითა და პატივისცემით.

საქართველოში კათოლიკენი ექვს წართმეულ ტაძარზე ვაცხადებთ უფლებას. თუმცა, გაცილებით უფრო სამწუხაროა, როცა ცოცხალი ტაძრები, შეგნებული არსებანი, ვერ პოულობენ ხოლმე საკუთარ თავში ძალას, დაიცვან დედა ეკლესიისადმი ერთგულება. თუმცა, ამაზე უარესი იქნებოდა, არ გვეთქვა ღიად და ცხადად, რომ ყოველ ადამიანს, გამონაკლისის გარეშე, შეუძლია დაუბრუნდეს მშობლიურ კერას, კათოლიკე ეკლესიას, სადაც შესაძლოა „უფროსი ძმების“ ბუზღუნმა ცოტათი შეაწუხოს კიდეც, მაგრამ, პირველ რიგში, აქ მათ დახვდებათ ის მამა, რომელსაც მათი დანახვისას მხოლოდ სიხარული თუ შეუძლია.

მამა აკაკი ჭელიძე

ჟურნალი "საბა", 2025/ივლისი