რა მოხდა ბუზმარეთში ამაღლების დღესასწაულზე

 2025 წლის 29 მაისს კათოლიკე ეკლესიამ ამაღლების დღესასწაული აღნიშნა. ტრადიციულად, ამ დღესასწაულს, მესხეთის სამი ძირძველი სოფლის: ვალი, უდისა და არლის მაცხოვრებლები ბუზმარეთის ტაძარში აღნიშნავენ. ისევე როგორც გასულ წლებში, კათოლიკეებს წირვის აღვლენისა და ტაძარში ლოცვის პრობლემა წელსაც შეექმნათ.

ბუზმარეთის ტაძარი თურქეთ – საქართველოს სასაზღვრო ზონაში, ზღვის დონიდან 1 685 მეტრზე მდებარეობს. ადგილობრივების ტრადიციაა, რომ ამ ტაძრამდე ძირითადად ფეხით მივიდნენ, მოილოცოთ და შემდეგ კათოლიკე სასულიერო პირებთან ერთად, წირვას დაესწრონ. თუმცა უკვე რამდენიმე წელია, ტაძარზე პრეტენზია გამოთქვა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ და ბუზმარეთი იმ სადავო ეკლესიების რიცხვს შეემატა, რომლებიც მართლმადიდებელმა ეკლესიამ კათოლიკეებს წაართვა.

ყოველ ამაღლების დღესასწაულზე, კათოლიკეებს მართლმადიდებელი სასულიერო პირები ტაძრის ეზოში ლიტურგიის ჩატარების უფლებას არ აძლევენ და სხვადასხვა მეთოდით  ცდილობენ კათოლიკეების შევიწროებას.

ასე მოხდა 2025 წლის 29 მაისსაც, ამ წელს მართლმადიდებელი და კათოლიკე ეკლესიები ამაღლების დღესასწაულს ერთ დღეს აღნიშნავდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ კათოლიკე ეკლესიამ რამდენიმე კვირით, შემდეგ კი ერთი დღით ადრეც გააფრთხილა სამართალდამცველი ორგანოები, რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტო, სასაზღვრო პოლიცია და სხვა უწყებები, რომ სურდა სასაზღვრო ზოლში წირვის აღვლენა, კათოლიკეებს პრობლემები მაინც შეუქმნეს.

28 მაისს, კათოლიკე სასულიერო პირებმა სამართალდამცავ ორგანოებს შეატყობინეს, რომ ვინაიდან ორივე კონფესია ერთ დღეს აღნიშნავდა ამაღლებას, არ სურდათ ხელი შეეშალათ მართლმადიდებლური ლიტურგიისთვის და კათოლიკურ წირვას 12:00 საათის ნაცვლად 13:00 საათზე აღავლენდნენ. ამ დროისთვის უკვე დასრულებული უნდა ყოფილიყო მართლმადიდებლური ლიტურგია. მიუხედავად ამისა, 29 მაისს, საზღვარზე მისულ კათოლიკე ეპისკოპოსს, მრევლსა და სასულიერო პირებს შსს–ს თანამშრომლებმა უთხრეს, რომ ტაძრამდე მღვდლებს 15:00 საათამდე ვერ შეუშვებდნენ, სანამ მართლმადიდებელი მრევლი არ დატოვებდა ტაძარს. კათოლიკე სასულიერო პირები შეეცადნენ სიტუაცია განემარტათ სამართალდამცველებისთვის, მაგრამ ისინი დაჟინებით მოითხოვდნენ რომ სასაზღვრო ზოლში არ შესულიყვნენ.

კათოლიკე სასულიერო პირებთან ერთად იმყოფებოდა საქართველოში კათოლიკე ეკლესიის ეპისკოპოსი ჯუზეპე პაზოტო, რომელმაც მღვდლებთან ერთად მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ლიტურგიას აღავლენდა საზღვრის პირას, შიდა მხარეს, საიდანაც ტაძრამდე მისასვლელად 4 კილომეტრია დარჩენილი.

მაშინ, როცა ადგილობრივ კათოლიკეებს ლიტურგიას აღვლენაზე პრობლემა შეექმნათ, ადიგენის მუნიციპალიტეტის მერი და საკრებულოს თავმჯდომარე მართლმადიდებლურ წირვაზე იმყოფებოდნენ სასაზღვრო ზოლში, ხოლო მუნიციპალიტეტის სხვა თანამშრომლები კათოლიკე მორწმუნეებს შორიდან უყურებდნენ. ისინი ისე შევიდნენ სასაზღვრო ზოლში, რომ საკუთარ ამომრჩევლებს არ გამოლაპარაკებიან.

ადგილზე არ გამოჩენილა არც რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტოს წარმომადგენელი სამცხე–ჯავახეთში, ელვარდი ზაზაძე, რომელმაც სატელეფონო საუბარში აღნიშნა, რომ უკვე ტაძარში იმყოფებოდა და დაღლილი იყო გზით.

მართლმადიდებლური ლიტურგიისთვის ბუზმარეთში იმყოფებოდა ადიგენის მაჟორიტარი დეპუტატი ანტონ ობოლაშვილიც.

არცერთი საჯარო პირი კათოლიკეებს არ დალაპარაკებია. მას შემდეგ, რაც მართლმადიდებლური ლიტურგია და ტრაპეზი დასრულდა და ადიგენის მერი, გოჩა ქიმაძე ბუზმარეთის ტაძრიდან წამოვიდა, საზღვრის შესასვლელთან, სადაც კათოლიკე მორწმუნეები და სასულიერო პირები 3 საათსა და შეშვებას ელოდებოდნენ, მერმა სხვა მიზეზით გააჩერა მანქანა, გადმოვიდა და მოშორებით საუბრობდა. მასთან თავად მივიდა კათოლიკე ეკლესიის ეპისკოპოსი ჯუზეპე პაზოტო და მღვდელი ბექა ჩილინგარაშვილი, რომელმაც მერს ეპისკოპოსი გააცნო. გოჩა ქიმაძემ თქვა, რომ „იგი არაფერ შუაშია“ და არაფერი იცოდა კათოლიკეების არ შეშვებასთან დაკავშირებით.

მას შემდეგ, რაც საჯარო პირებმა და მართლმადიდებელმა მრევლმა დატოვეს ბუზმარეთის ტაძარი, სასაზღვრო ზოლში შეუშვეს კათოლიკე სასულიერო პირები. მათ თან რამდენიმე მორწმუნე გაჰყვა. კათოლიკეებმა ტაძარი მართლმადიდებელი მღვდლის მეთვალყურეობის ქვეშ მოილოცეს. ვინაიდან გარეთ კოკისპირული წვიმა იყო, მორწმუნეებმა ტაძარში ლოცვა დაიწყეს, რაც არ მოეწონათ მართლმადიდებელ მღვდლებს. მათ კათოლიკე სასულიერო პირებთან ხმამაღალი განმარტეტები დაიწყეს, რომ "რომის კათოლიკე ეკლესიის წარმომადგენლებს" არ ჰქონდათ ტაძარში შესვლისა და ლოცვის უფლება. ადგილზე მივიდნენ სამართალდამცველები, თუმცა სიტუაცია ისევ კათოლიკე მღვდლებმა განმუხტეს.

ბუზმარეთი ტაძარში ამაღლების დღესასწაულზე მართლმადიდებელი სასულიერო პირების მხრიდან მსგავსი დაძაბულობა ყოველ წელს ხდება. ტაძრის ისტორიული მეპატრონეები კი კათოლიკეები არიან, რომლებიც საუკუნეების განმავლობაში უვლიდნენ და არასდროს მიუტოვებიათ ბუზმარეთის V-VI საუკუნეებით დათარიღებული ნაეკლესიარი. 2005–2006 წლებში ამ ნაეკლესიარზე ახალი ეკლესია სწორედ კათოლიკეებმა აღადგინეს, 2006 წლიდან კი ის მართლმადიდებელმა ეკლესიამ მიისაკუთრა და მონასტერი გახსნა.

catholic.ge