ერთ-ერთი ყველაზე გარცელებული მითი კათოლიკეების შესახებ, ის არის, რომ თითქოს ისინი ქანდაკებებისა და ხატების წინაშე ლოცულობენ და ამით კერპებს სცემენ თაყვანს. ეს სიმართლეა? მოდით, უკეთ გავერკვეთ სინამდვილეში.
ნებისმიერ ადამიანს (არა მარტო მორწმუნეს) შეუძლია შეამჩნიოს, თუ რამდენად გავრცელებულია კათოლიკეებში იესო ქრისტეს, ანგელოზებისა და წმიდანების ხატები და ქანდაკებები. მათი ნახვა შესაძლებელია, არა მხოლოდ ეკლესიაში, არამედ მორწმუნეების სახლებსა და საზოგადოებრივ ადგილებში. ზოგიერთებს მიაჩნიათ, რომ ეს პირველი მცნების უხეში დარღვევაა: „პირს ნუ მიაბრუნებთ კერპებისკენ და ნუ გაიჩენთ ჩამოსხმულ ღმერთებს. მე ვარ უფალი, ღმერთი თქვენი“(ლევ.19. 4). „არ გაიკეთო კერპები, არც რამე ხატი იმისა, რაც არის მაღლა ცაში, დაბლა მიწაზე და წყალში მიწის ქვეშ“ (გამ. 20.4).
თუმცა კათოლიკეები საუკუნეებია, რაც ურიცხვ ხატებსა და ქანდაკებებს იყენებენ. რატომ? განა ეს არ ეწინააღმდეგება ბიბლიას?
ეს თემა ადრეულ ეკლესიაში საკამათო იყო, როცა ზოგიერთები ცდილობდნენ გაენადგურებინათ ხატები (არა მარტო ხატები) და ითხოვდნენ საეკლესიო კრების მოწვევას, რათა გადაეწყვიტათ ეს საკითხები. ისინი თვლიდნენ, რომ ღმერთის ნებისმიერი გამოსახულება ეწინააღმდეგებოდა მისსავე კანონებს და იყო კერპთაყვანისმცემლობის გამოვლინების ერთ-ერთი ფორმა.
არის თუ არა ხატები და ქანდაკებები კერპები?კათოლიკე ეკლესიის კატეხეზმო ამბობს: „ღმერთმა ჯერ კიდევ ძველ აღთქმაში ნება დართო შეექმნათ გამოსახულება, რომელიც სიმბოლიზირებულად მიიყვანდა ცხონებამდე სიტყვის განკაცების მეშვეობით - სპილენძის გველი, აღთქმის კიდობანი და ქერუბიმები“(კეკ. 2130).
ნიკეის მეშვიდე მსოფლიო კრებამ (787 წ.) გაასამართლა ხატმებრძოლები და დაადგინა იესო ქრისტეს, ღვთისმშობლის ანგელოზებისა და წმიდანების ხატების პატივისმიგების დოგმა. განკაცებულმა ღვთის ძემ დაიწყო ახალი „ხატების სახლთმშენებლობა“ (კეკ. 2131). მას შემდეგ, ეკლესია ასწავლის, რომ ქრისტიანული ხატებისადმი პატივის მიგება არ ეწინააღმდეგება კერპების ამკრძალავ პირველ მცნებას. მართლაც, ხატებისადმი პატივის მიგებით, მორწმუნე პატივს მიაგებს ხატზე გამოსახულ პიროვნებას. ეს არის პატივისცემის სიღრმისეული გამოხატულება და არა თაყვანისცემა, რომელიც ეკუთვნის მხოლოდ ერთ ღმერთს (კეკ.2132).
წარმართები და ქრისტიანებიკერპთაყვანისმცემელ წარმართებსა და ქანდაკებებისა და ხატების პატივის მიმგებ ქრისტიანებს შორის ძირითადი განსხვავება მათ ზრახვებში მდგომარეობს. ქრისტიანები, რომლებიც ლოცულობენ ღმერთზე, ეთაყვანებიან მას, ვინც ხატის მიღმაა და არა თავად ხატს. უფრო მეტიც, ღვთისმშობლისა და წმიდანების მიმართ ლოცვით, მათ მხოლოდ და მხოლოდ ვთხოვთ შუამდგომლობას და გვახსოვს, რომ მათი მეშვეობით მივმართავთ ღმერთს, რომელიც არის ყოველი მადლის წყარო (კეკ.1161). ქრისტიანები არ არიან ქანდაკებებსა და ხატებზე მიჯაჭვულნი. მათი განადგურებით ქრისტიანის რწმენა არ ირყევა და არ ქრება. ხატები მხოლოდ და მხოლოდ მატერიალური ობიექტები არიან.
წარმართი მიჯაჭვულია ქანდაკებაზე და სწამს, რომ ღმერთი არის კონკრეტული გამოსახულების შიგნით. ისინი ეთაყვანებიან კონკრეტულ ობიექტს (ქანდაკებას, გამოსახულებას) და სწამთ, რომ მათ გააჩნიათ უდიდესი ძალა. წარმართულ რელიგიებში კერპის განადგურება დიდი შეურაცხყოფაა.
როგორც კათოლიკე ეკლესიის კატეხიზმო გვასწავლის, ქრისტიანი არ ეთაყვანება ქანდაკებას, ხატს. მათ მხოლოდ პატივს მიაგებს. თაყვანისცემა კი მხოლოდ ღმერთს ეკუთვნის. ხატებისა და ქანდაკებისადმი ლოცვა იქნებოდა კერპთაყვანისმცემლობა , მაგრამ კათოლიკე ეკლესია თავის მორწმუნეებს ამას არ ასწავლის. ეკლესია მორწმუნეებს ასწავლის პატივი მიაგოს ხატებს და მათში დაინახოს დაფარული სულიერი რეალობა, ეკლესია არ ასწავლის ხატებისადმი მიჯაჭვულობას.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ხატები არის ღმერთისა და წმიდანების გახსენება. ისინი გვახსენებენ ზეციერის შესახებ და მიმართავენ ჩვენს სულებს წმიდა სამებისაკენ. ხატები განკუთვნილია იმისათვის, რომ აღძრას ჩვენი სულები და კვებოს ქრისტეში. ხატი არის იარაღი სულიერი ცხოვრებისა და არა თვითმიზანი.
მომზადებულია Aleteia-ზე დაყდრნობით
წყარო- "კატოლოგია"
ადაპტირებული თარგმანი - "საბამედია"